Spis treści
Wprowadzenie
Inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) to nie tylko krok w kierunku większej niezależności energetycznej, ale również znaczące oszczędności w długoterminowej perspektywie. Dla wielu gospodarstw domowych i przedsiębiorstw barierą wejścia pozostaje jednak wysoki koszt początkowy takich instalacji.
Na szczęście, w Polsce dostępnych jest wiele programów wsparcia, które pomagają zmniejszyć ten koszt i uczynić zieloną energię bardziej dostępną. W niniejszym artykule prezentujemy kompleksowy przegląd aktualnych programów dofinansowania, ulg podatkowych i innych form wsparcia dla inwestycji w OZE w 2023 roku.
Programy krajowe
Program "Czyste Powietrze"
- Wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła
- Instalację pompy ciepła
- Instalację kolektorów słonecznych
- Termomodernizację budynku (ocieplenie, wymiana okien i drzwi)
- Instalację wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
- Instalację fotowoltaiczną (tylko w połączeniu z wymianą źródła ciepła)
- Podstawowy poziom dofinansowania: do 30 000 zł
- Podwyższony poziom dofinansowania: do 37 000 zł
- Najwyższy poziom dofinansowania: do 69 000 zł
Program "Mój Prąd"
- Mikroinstalacje fotowoltaiczne o mocy 2-10 kW
- Systemy zarządzania energią (HEMS/EMS)
- Magazyny energii elektrycznej
- Magazyny ciepła
- Do 6 000 zł dla samej instalacji fotowoltaicznej
- Do 7 000 zł dla instalacji PV z magazynem energii elektrycznej
- Do 16 000 zł dla instalacji PV z magazynem energii elektrycznej, magazynem ciepła i systemem zarządzania energią
Program "Agroenergia"
- Instalacje fotowoltaiczne
- Instalacje wiatrowe
- Pompy ciepła
- Instalacje hybrydowe (łączące różne źródła OZE)
- Magazyny energii
- Dotacja do 20% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 150 000 zł) lub
- Dotacja do 20% kosztów kwalifikowanych oraz pożyczka do 80% kosztów kwalifikowanych
Programy regionalne i lokalne
Oprócz programów krajowych, wiele województw i gmin oferuje dodatkowe wsparcie dla inwestycji w odnawialne źródła energii. Dofinansowanie to często ma formę dotacji bezpośrednich lub pożyczek preferencyjnych.
Przykłady programów regionalnych:
- Małopolska - Program "Czyste Powietrze Plus" - dodatkowe wsparcie do programu Czyste Powietrze, obejmujące wymianę nieefektywnych źródeł ciepła oraz instalacje OZE
- Dolny Śląsk - "Dolnośląski Program Antysmogowy" - dofinansowanie do wymiany źródeł ciepła i instalacji OZE
- Warszawa - "Zielona Warszawa" - dotacje do instalacji fotowoltaicznych, solarnych i pomp ciepła dla mieszkańców Warszawy
Aby sprawdzić dostępność programów w swojej okolicy, warto skontaktować się z lokalnym urzędem gminy lub miasta, wydziałem ochrony środowiska lub wojewódzkim funduszem ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Ulgi podatkowe
Inwestując w zieloną energię, można również skorzystać z ulg podatkowych, które dodatkowo zmniejszają całkowity koszt inwestycji:
Ulga termomodernizacyjna
To najbardziej popularna ulga podatkowa związana z OZE. Pozwala ona odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki poniesione na termomodernizację budynków jednorodzinnych.
- Maksymalna kwota odliczenia: 53 000 zł na podatnika
- Obejmuje m.in. koszty materiałów, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, w tym instalacji fotowoltaicznych, pomp ciepła, kolektorów słonecznych
- Z ulgi może skorzystać właściciel lub współwłaściciel jednorodzinnego budynku mieszkalnego
- Odliczenia dokonuje się w rozliczeniu rocznym PIT
Ulga dla przedsiębiorców
Przedsiębiorcy inwestujący w OZE mogą skorzystać z różnych form optymalizacji podatkowej:
- Możliwość zaliczenia wydatków na instalacje OZE do kosztów uzyskania przychodów
- Przyspieszona amortyzacja dla niektórych rodzajów inwestycji w OZE
- Zwolnienia z podatku od nieruchomości w niektórych gminach dla budynków wyposażonych w instalacje OZE
Alternatywne źródła finansowania
Kredyty i pożyczki bankowe
Wiele banków oferuje preferencyjne kredyty na inwestycje w OZE:
- EKOkredyt - niskooprocentowane kredyty na zakup i montaż instalacji OZE
- Kredyt z dopłatą BGK - kredyty z dopłatą Banku Gospodarstwa Krajowego do oprocentowania
- Kredyty z gwarancją EkoSzczęśliwi - kredyty z zabezpieczeniem w postaci gwarancji BGK, co pozwala na uzyskanie lepszych warunków kredytowania
Leasing OZE
Leasing to atrakcyjna opcja finansowania, szczególnie dla przedsiębiorców:
- Możliwość zaliczenia rat leasingowych do kosztów uzyskania przychodów
- Brak konieczności angażowania dużego kapitału na początku inwestycji
- Oferty leasingu dostępne są zarówno dla instalacji fotowoltaicznych, jak i innych rodzajów OZE
Systemy taryf i rozliczeń
Od 1 kwietnia 2022 roku obowiązuje nowy system rozliczeń dla prosumentów, który zastąpił wcześniejszy system opustów:
System net-billing
W systemie net-billing prosument sprzedaje nadwyżki energii elektrycznej do sieci i kupuje energię z sieci, gdy jego instalacja nie produkuje wystarczającej ilości energii. Rozliczenie następuje na podstawie wartości energii, a nie jej ilości.
- Cena sprzedaży: 100% ceny rynkowej energii elektrycznej (dla mikroinstalacji)
- Nadwyżki rozliczane są w okresach miesięcznych
- Możliwość magazynowania wartości energii wprowadzonej do sieci na tzw. "koncie prosumenckim" przez 12 miesięcy
Prosumenci w systemie opustów
Osoby, które podłączyły swoje instalacje do sieci przed 1 kwietnia 2022 roku, mogą pozostać w systemie opustów przez 15 lat od momentu wprowadzenia pierwszej energii do sieci.
Poradnik krok po kroku: jak uzyskać dofinansowanie
- Określ swoje potrzeby i możliwości - zastanów się, jaki rodzaj OZE będzie najlepiej odpowiadał Twoim potrzebom i warunkom lokalnym
- Wybierz odpowiedni program dofinansowania - na podstawie rodzaju inwestycji, swojego statusu (osoba fizyczna, rolnik, przedsiębiorca) oraz możliwości finansowych
- Przygotuj niezbędną dokumentację - zazwyczaj obejmuje ona dokumenty potwierdzające prawo własności do nieruchomości, dokumentację techniczną planowanej inwestycji i inne dokumenty wymagane przez konkretny program
- Wybierz instalatora - poszukaj doświadczonej firmy z odpowiednimi certyfikatami, która pomoże Ci przejść przez proces inwestycyjny
- Złóż wniosek o dofinansowanie - w zależności od programu, wniosek można złożyć przed rozpoczęciem inwestycji, w jej trakcie lub po jej zakończeniu
- Zrealizuj inwestycję - zgodnie z wytycznymi programu i dokumentacją techniczną
- Rozlicz dofinansowanie - złóż wymagane dokumenty potwierdzające realizację inwestycji i poniesione koszty
- Korzystaj z ulg podatkowych - przy rozliczeniu rocznym PIT uwzględnij przysługujące Ci odliczenia
Warto pamiętać, że procedury i wymagania mogą się różnić w zależności od programu, dlatego zawsze należy dokładnie zapoznać się z regulaminem oraz skonsultować się z doradcą energetycznym lub instalatorem przed podjęciem decyzji.